امسال، پنجمین سال پیاپی است که سنگ سنباده آسیا به عنوان برند برتر برگزیده می شود. افتخاری که با تداوم تولید و ارتقای مستمر کیفیت محصولات به دست آمده است. طبق سیاق سال های گذشته پای صحبت دکتر احد خوشرو، مدیر مجموعه تولیدی سنگ سنباده آسیا نشستیم تا از نگاه یک تولید کننده در شرایط بی ثبات و پر تنش و متزلزل کنونی از سیاست های اجرایی برای حفظ، ارتقا و تداوم تولید بگوید.
- سوال اول اینکه بالا رفتن نرخ ارز و نوسان شدید آن روی تولید شما چه تاثیر گذاشته است؟
- متأسفانه حدود60 درصد مواد اولیه خطوط تولیدی ما وارداتی است و این وابستگی سبب می شود حتی کوچکترین نوسانات در نرخ ارز موجب افزایش قیمت تولید ما شود. شرایط مشابهی که اگر چه در سالهای گذشته تا اندازه ای تجربه تلخ آن را داشتیم ولی این بارمتأسفانه با شدت بیشتری شکل گرفته است. البته با توجه به تحریمهای پیش رو ، امروز شاید بزرگترین دغدغه تولیدکنندگان ایرانی چگونگی تأمین و انتقال مواد اولیه خارجی به کارخانجات خود و بررسی روشهای مختلف دور زدن تحریمها باشد تا این که به فکر بالابودن نرخ ارز باشیم.
-آیا تولید کنندگان سعی می کنند به لحاظ کیفی هم با همتایان اروپایی رقابت کنند؟
-بازار، بسیار گسترده است و مصرف کننده، حق انتخاب دارد. اگر تولید کننده داخلی نتواند مؤلفه های مختلف مانند قیمت، کیفیت وسهولت دسترسی را برای مصرف کننده فراهم کند، قدرت رقابت را از دست می دهد. البته به دلایل بسیاری، تولید در ایران گران است، ولی مصرف کننده امتیازات مثبت و منفی را کنار هم قرار می دهد. تولید کننده داخلی در دسترس و پاسخگوست و می تواند براساس نیازهای موجود، محصولی متناسب با نیاز مصرف کننده ایرانی تولید و به سرعت در اختیارش قرار دهد.
این امتیازات در برابر قیمت های پایین چینی که ضمن کیفیت نازل، پشتیبانی های تخصصی و علمی مناسب پس از فروش هم ندارند- می تواند قابل اعتنا باشد.
-در سال حمایت از تولید داخلی آیا از حمایت های قانونی و سیستماتیک برخوردار بودید؟
-نامگذاری سال های اخیر با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور است؛ ولی در اینکه چقدر شعارها به عمل درآمده، هنوز حمایتی مشاهده نشده است. در طول سال، جلسه ها ،همایشها و سمینارهای متعددی در این راستا برگزار می شود، ولی معمولا نتیجه عملی و محسوسی مشاهده نمی شود.
-آیا معضل ارزش افزوده را توانسته اید حل کنید؟
بعد از هزینه های مالیاتی تحمیلی به صنعت ، مالیات برارزش افزوده، بار سنگینی است که که قیمت تمام شده تولید را بالا می برد. بازار به هیچ عنوان زیر بار نمی رود و در نتیجه، فقط تولید کننده می پردازد. در برخی از صنایع، بسته به نوع بازار هدف این معضل، پرنگ تر است. در هر حال، همه صنایع تولیدی با معضل ارزش افزوده درگیر هستند.
-سال های قبل نوآوری داشتید؛ آیا در تولید سنگ های جدید برنامه‌ریزی دارید؟
الان شرایط اقتصادی به گونه است که حتی برای یک ماه آینده نمی توانیم برنامه ریزی کنیم. شرایط خاص اقتصادی، قدرت برنامه ریزی بلند مدت و حتی کوتاه مدت را از تولید گرفته است. 90 درصد شرایط پیرامونی در اختیار تولید کننده نیست و ما قدرت مانور نداریم.
ولی از آنجا که بحث کیفیت همیشه برای ما ارجحیت داشته و به همین دلیل در شرایط خاص ارزی کنونی تمام تلاش ما بر آن است که همچنان مواد اولیه خود را از معتبرترین تولیدکنندگان اروپایی که سالها با شرکت ما ارتباط داشتند تأمین کنیم و در تلاش هستیم با حفظ شرایط فعلی در تأمین مواد اولیه خود ،کوچکترین نوسانی در کیفیت تولیداتمان نداشته باشیم.
به دلیل وارداتی بودن مواد اولیه و معضلات تولید در ایران، تعیین قیمت رقابتی برای محصولاتمان در بازار نابسامان امروز بسیار سخت است. از نظر کیفی حتی با مشابه اروپایی رقابت می کنیم و طبق نتایج مراکز آزمایشگاهی معتبر، کیفیت محصولات ما قابل رقابت با آنهاست؛ حتی از کشورهای اروپایی و آسیایی درخواست پروفرما داشتیم، ولی از نظر قیمت- حتی با محاسبه حداقل حاشیه سود -قدرت رقابت نداریم.
-چطور می‌شود قدرت رقابت را بالا برد؟
مشکل اصلی ما بی ثباتی هاست. باید تعرفه های واردات مواد اولیه به گونه ای تغییر کند که قیمت مواد اولیه برای تولیدکننده واقعی، مناسب باشد. امروزه صنعت با وجود کاهش نقدینگی، بیشتر از سرمایه درگردش و حمایت های مالی نیازمند حمایتهای معنوی و غیر مستقیم است. حمایت هایی چون معافیتهای مالیاتی و تأمین اجتماعی، کاهش هزینه بوروکراسی های اداری تحمیلی به تولیدکننده و ... . تا زمانی که قوانین حمایتی درست اجرا نشود و بی ثباتی اقتصادی حاکم باشد، ما قدرت رقابت نخواهیم داشت. هرچند قوانین بسیار خوبی در جهت حمایت از تولید وجود دارند مثل قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر،قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی در تأمین نیازهای کشور، ،قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار و... ؛ ولی همه در حد شعارهستند ؛ اصلا اجرایی نمی شوند.
-برندهای معتبر اروپایی و حتی آمریکایی با هم ادغام می شوند و برند قدرتمندتری را ایجاد می کنند. آیا فکر کرده‌اید که مشارکت خارجی جذب کنید؟
-امروز اگر یک واحد تولیدی فعال است- با توجه به موانعی چون هدفمندی یارانه ها و مسیر ناهموار تولید- حتماً برند بزرگی است. واحدهای کوچک حتی فرصت اندیشیدن به بحث تجمیع پیدا نکردند و نابود شدند. امروز در هر صنعتی، حرف اول را برند می‌زند. برندها با حفظ و ارتقای ارزشهای خود در بازار، شانس ماندگاری پیدا می‌کنند.
ما با تولیدکننده های خارجی- بویژه آنهایی که تکنولوژی و دانش تولید بالایی در صنایع ساینده دارند - همیشه در ارتباط بوده ایم و با برندهای معتبر بین المللی در زمینه تولید سنگهای سایش و برش تبادلات دانش فنی داریم . آزمایشگاه ها و واحد تحقیقات و کنترل کیفیت ما به صورت مستمر با اساتید دانشگاه در داخل کشور و با مراکز علمی تحقیقاتی بین المللی در ارتباط است. جهت مشارکت با برند اروپایی، پیشنهاداتی داشته ایم، اما هنوز به نتیجه همکاری منجر نشده است. زیرا بستر سرمایه گذاری خارجی هنوز فراهم نیست. برندهای خارجی صنعت ابزارآلات نیز، بیشتر به دنبال جذب مشتری و فروش کالاهای تولیدی خود هستند تا سرمایه گذاری های بلندمدت جهت تولید مشترک ایرانی. آنها به ایران به چشم بازار مصرف نگاه می کنند، تا سرمایه گذاری؛ این تفکر اساساً ضد تولیدملی است.
-برخی از تولید کنندگان برای ایجاد تعادل مالی، واردات هم انجام می‌دهند.آیا این سیاست در برنامه شما هم هست؟
- افتخار می کنیم که سیاست کلی حاکم بر مجموعه ما تفکر به شدت متعصبانه حمایت از تولید ملی است و اجازه پرداختن به واردات را نمی‌دهد. به عنوان بزرگترین تولیدکننده سنگهای سایش و برش درکشور به صورت کاملا تخصصی در تولید این گروه کالایی از صنعت ابزارآلات فعال هستیم و در طی بیش از دو دهه عمر شرکت فازهای مختلف توسعه کمی و کیفی را با وجود تمامی ناملایمات صنعتی با موفقیت سپری کردیم. در راستای ارتقای کیفیت ، محصول امروزمان با 5 سال پیش و حتی یک سال گذشته کاملا متفاوت است. در خطوط تولیدی مان، کنترل کیفی، روند روبه رشد داشته است. به طور مستمر از تولیدات، نمونه برداری انجام می‌شود. نمونه ها تحت تستهای تخصصی قرارگرفته و بعد ازتایید پارامترهای استانداردهای ملی ایران و استانداردهای بین المللی، وارد مرحله بسته بندی می‌شود.
-چند واحد تولیدی در زمینه سنگ های سایش و برش در ایران هست؟
-در یک دهه گذشته ، حدود16-15 واحد تولیدی داشتیم، ولی امروز به سختی به 5 واحد تولیدی واقعی می‌رسیم.
- منظور از تولیدی واقعی چیست؟
- منظور تولیدکننده ای است که کلیه مراحل تولید سنگهای سایش و برش ، از ورود مواد اولیه به کارخانه و پروسه تولید و خروج کالای ساخته شده در آن کارخانه و در ایران انجام شده باشد و نه برندهایی که متأسفانه با نامهای ایرانی و فارسی ولی در کارخانجات کشورهای دیگر مثل چین و ... تولید می شوند و سعی در فریب خریدار دارند.
-اگر واردات محدود شود تا چه میزان می‌توانید تامین کنید؟
-ما به دنبال محدود کردن واردات نیستیم. معتقدیم اگر رقابت عادلانه بین تولیدکننده و واردکننده برقرار شود واردات می تواند در کنار تولیدملی قرارگیرد و نه بر مقابل آن. در موضوع تعرفه ها می بایست بررسی های کارشناسانه صورت گرفته و در بحث مبارزه با کالای قاچاق واقعا نیازمند عزم جدی هستیم. فرش قرمز همیشه برای وارد کننده پهن نباشد. متأسفانه تعرفه واردات مواد اولیه افزایش پیدا کرده در حالی که تعرفه واردات کالای ساخته شده کاهش یافته است. اگر برای واردات دیواری در نظر بگیریم، تفکر بسته ایجاد می‌شود که حتی به تولیدملی و کیفیت آن آسیب می‌زند. باید زمینه رقابت فراهم باشد، ولی حمایت از تولید، نیازمند رقابت عادلانه است.
ماهنامه ابزار و یراق - شماره 61